มาค่ะ เล่าเรื่องของ Shot Size กันต่อ -
เดี๋ยวๆ ขอทำความเข้าใจกันก่อนน้า เห็นว่าส่วนใหญ่ลูกเพจวันละภาพ เป็นกลุ่มคนรักหนัง อยากทำหนัง แลอยากได้ความรู้เรื่องการถ่ายหนัง ฉะนั้น วันละภาพจึงพยายามเอาความรู้พื้นฐาน ทั้งจากทฤษฎี และประสบการณ์มาถ่ายทอด - สำหรับบางท่านอาจเป็นผู้ทรงคุณวุฒิทางภาพยนตร์ รู้จักการทำหนังดีอยู่แล้ว (แอบเห็นนะ อิอิ) หากมีอะไรใดๆที่อยากเสริม หรืออยากท้วงติง วันละภาพ มีความยินดี เรียนเชิญให้ความรู้เพิ่มเติมได้เลยนะคะ
ที่วันละภาพพยายามเอาไวยกรณ์/ แกรมม่า ทางภาพยนตร์มาบอกน้องๆ ผู้อยากทำหนัง มิได้อยากให้คุณผู้อ่าน/น้องๆ มีความ conservative แต่ประการใด อันที่จริง เราไม่จำเป็นต้องทำหนังทุกประการออกมาแบบบรรพบุรุษยุคเก่าเค้าเป๊ะดอกนะ -
เนื่องด้วยภาพยนตร์คือ ศิลปะ (แขนงที่ 7…) ศิลปะ จึง ไม่ควรถูกตีให้อยู่ในกรอบเดิมเป็นระยะเวลานาน ส่วนตัวแล้ว วันละภาพ เชื่อว่า วิวัฒนาการ หลายต่อหลายครั้ง ก็เกิดจากการแหกกฏเก่าๆ ที่ทำตามๆกันมา -
แต่. สิ่งที่เราจะมองข้ามและละเลยไปไม่ได้ คือ การริจะแหกกฏ … ไม่ใช่ว่า ไม่รู้สี่รู้แปด แล้วทะเล่อทะล่ามาแหกภูมิปัญญาที่ถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มาแล้วของรุ่นก่อนเค้าง่ายๆ
สมมติว่า กฏต่างๆ เป็นคุก แล้วเรานี่เป็นนักโทษ. เวลาที่นักโทษตัวจี๊ดๆ เทพๆ เค้าจะแหกคุกกันเนี่ย เค้าทำไงก่อนคะ?
ศึกษามันอย่างทะลุปรุโปร่งค่ะ - เค้าต้องศึกษาระบบรักษาความปลอดภัย แฮ๊คเข้าไปเรียนรู้ทางเข้า-ออก จนหลับตามองเห็นทะลุปรุโปร่ง รู้จักทุกช่องโหว่ เข้าใจมันดีราวกับเป็นผู้ให้กำเนิดระบบเหล่านั้น แล้วทีนี้ จะแหกคุกออกไปอย่างไรก็เชิญ …
แต่ทำอย่างสง่างาม สมฐานะ มีชาติตระกูล และ มีรสนิยม
นั่นล่ะ - นั่นล่ะ ที่อยากจะบอก
อะ มา ต่อเรื่องช็อต หลักๆก็ได้บอกไปแล้วในตอน 7.1 นะคะ นั่นก็ทำหนังสั้นง่ายๆได้เรื่องนึงละ
ทีนี้ 7.2 ก็มานั่งนึกต่อว่า Shot นี้ มี size ไหนอีกที่แตกย่อยลงมา
เออ วันก่อนนึกออกละ Full shot = FS. บทนี้จะแนบรูปจากหนังสือ Script Supervising and Film Continuity ของ Pat P. Miller มาให้ดูเป็นแนวทางนะคะ เล่มนี้ได้ขำๆ มาจากป้า แม็กกี้ - Script Sup ชาวฝรั่งเศส ที่ ฉันเคยไปทำงานเป็นต้นห้อง ยกกระเป๋าให้นางเมื่อหลายปีก่อน เห็นว่าละเอียดดี สำหรับ Script Sup ใช้ดู
อื่นๆที่นึกได้อีกก็ได้แก่
- Single Shot - มีคนเดียวใน Shot เหมือน CU ภาพเดี่ยว, ถ้าหันข้างก็ CU. Profile
-Two Shot - มี 2 คนใน shot - ถ้าหันข้างก็ 2 shot Profile - ส่วนใหญ่ใช้ในซีนที่มีคน 2 คน เช่น พระเอกนางเอกพรอดรัก เป็นต้น
- Over The shoulder shot (OTS.) - ช็อตข้ามไหล่ : ส่วนใหญ่ใช้ตอนถ่ายช่วง บทสนทนา (คนคุยกัน) ก็จะเห็นแตะ ชี้นส่วนไหล่ หรือ ร่างกายของตัวละครอีกคนอยู่เป็น FG. ( foreground) ให้รู้ว่ากะลังคุยอยู่กะอีกคนหนึ่ง OTS. นี่ก็มักเป็น MS. หรือ CU. ก็แล้วแต่
ถ้า CU. ไม่ OTS. เราก็เสริมไปในโน๊ตว่า CU. clean ก็ได้ คือ เป็นโคลสอัพเกลี้ยงๆ ไม่มีชิ้นส่วนร่างกายฝั่งตรงข้าม - ช่างภาพที่เคยเจอบางคน มักทำ CU. clean ถ่ายแคบๆตรงๆ ไว้ เพลย์เซพ ตอนตัด. อย่างน้อยก็ช่วยแก้ปัญหาเรื่องถ่ายมาข้ามแกนได้นิดหน่อย
-Top Shot มุมกด แบบกล้องอยู่ข้างบนตรงกลางกบาล
-High Angle มุมสูง (กล้องอยู่สูงถ่ายลงมา - คล้ายกันกะ top shot)
-Low angle มุมเงย ( กล้องต่ำ แหงนขึ้นไป)
-Bird Eye View ง่ายๆคือ แทนสายตาของนกน่ะ (นกบินนะเว้ย ไม่ใช่นำเกาะอยู่ที่หน้าต่าง) - สมัยนี้ก็ประมาณ Drone Shot - ความหมายของภาพ จริงๆใช้กับความรู้สึกที่ ตัวละครไม่มาสมารถควบคุมชะตากรรมของตัวเองได้ มีนัยยะถึงพระเจ้า หรือสิ่งที่มีอำนาจเหนือกว่า/ กุมดวงชะตา มองลงมา เป็นต้น (อันนี้ไว้ไปเรียนในวิชา วิจารณ์ภาพยนตร์เนาะ)
- Extreme Close Up (ECU.) โคตรอภิมหาโคลสอัพ - shotนี้เป็น shot ใกล้มากๆ ใช้ถ่ายของเล็กๆ เช่น ดวงตา หรือใบหน้าแบบ โคตรใกล้ไม่มี headroom เลย - shot นี้ให้ความหมายคับแคบ อึดอัด บีบคั้น - หรือถ้า
ECU ตา ก็อาจเพื่อใช้สื่อความหมายแบบ ความรู้สึกเข้มข้น - เช่น รูม่านตาขยายขณะเสพยา หรือ ตอนกลัวผีเป็นต้น (หากไม่จำเป็นเค้าไม่ใช้กันนะช็อตนี้ อย่าพร่ำเพรื่อ - คิดดูจอหนังมันใหญ่เท่าบ้าน คนดูตกใจหมดเธอ)
แค่นี้ก่อน นี่ก็เยอะแล้วนะ - มีคำถามเชิญค่ะ ถ้าตอบได้จะพยายามตอบ หรือถ้าไม่รู้จะไปหามาให้ค่ะ
*** เออๆ นี่ๆ ลืม POV. -หรือ Point Of View มันคือภาพแทนสายตา ที่พาคนดู อวตารลงไปเห็นประหน่ึงเป็นสายตาของคนนั้น เพื่อมองโลกผ่านสายตาตัวละคร เช่น - POV ของ มด ก็จะตำเตี้ยเรี่ยดิน กระจิ๋วริ๋ว เป็นต้น เราจะเขียนว่า POV. of มด (ant) หรือ POV. คนใส่หมวกกันน็อค ก็มี FG. เป็นกรอบหมวกอยู่หน้าเลนส์ เป็นต้น
เสริมอีกนิด POV. ยังมี POV. ของคนดู คือแทนสายตาของคนดู ซึ่งก็คือ บุคคลที่ 3 มองมายังเหตุการ์ที่เกดขึ้นได้อีกด้วย -
(ซับซ้อนเยอะแยะ ตาแป๊ะ - ถามว่าเวลาทำงานจำหมดมั๊ย - อย่าไปเครียด อ่านแค่พอรู้พอ ... ไม่ต้องท่อง เค้าไม่มีสอบ... เดี๋ยวเวลาทำงาน ทำๆไปมันก็ไหลๆซึมๆไปเอง )
